Hormonların Gücü Adına! ; Daha iyi hissetmek için hormonlarını çalıştır!
Hormonların gücü adına! ; daha iyi hissetmek için hormonlarını çalıştır.
Hormonlarımız vücudumuzun bedensel işleyişinden duygusal iyilik haline dek her şeyi düzenleyen ve olanlardan bizleri haberdar etme görevini üstlenen organik kimyasallardır. Örneğin sabah bizleri yataktan kaldıran yoğun bir kortizol dalgası iken gece hava karardığında uykumuzu getiren de melatonin hormonudur. Hormonlarımız hem fizyolojimizi hem de ruh sağlığımızı etkilediği gibi bizim düşüncelerimiz, davranışlarımız ve hatta yediklerimiz de onları etkiler. Kısacası; bu karşılıklı etkileşim halinde bir denge vardır ve hormonlar bizleri etkilerken bizler de onların artışını etkileyebiliriz.
Her hormonun kendine has özel yetenekleri vardır. Kimi uykunuzu getirirken kimi açlık ve tokluk hislerinizi size bildirir. Kimi ise mutluluğunuzu artırır ve ruh sağlığınızdaki iyi oluş halinizi destekler. Bu hormonlar ise mutluluk hormonları olarak isimlendirir. Toplamda dört tanedirler ve herkesçe tanınırlar.
Bunlardan ilki aralarında belki de en ünlü olanı; Dopamin’dir.
Dopamin beynin ödül mekanizmasındaki en önemli görevlidir. Bir şeyler yapmaya karşın kendinizi hevessiz ve motivasyonsuz hissettiğinizde onun eksikliğini çekiyorsunuz demektir. Yüksek dozlarda salınımı ise size zevk veren aktiviteleri yaparken oluşur. Ayrıca dikkatinizi toplamanıza da yardımcı olur. Öyle ki, bir işi ne kadar çok ilgi ve merakla yapıyorsanız ve yaptığınız işten keyif alıyorsanız bilin ki o sırada dopamin salgılıyorsunuz ve bu şekilde yaptığınız işe olan konsantrasyonunuz da daha yüksek olmuş oluyor. Keyif almadığınız bir işi yapmak pekçok insan için işte bu yüzden zordur. Sizi mutlu hissettiren bu hormonu doğal yollar ile arttırabilmek için ise yapabileceğiniz çok şey vardır. Örneğin, bir görev ve sorumluluk üstlenmek dopamin salınımınızı artırır. Kendinize bakmak, öz bakımınızı sağlamak gibi faaliyetler de yine dopamin seviyenizi artırır. Bunun yanı sıra bir şeyler üretmek ve bu ürettiklerinizin gururunu sürmek dopamin üretiminizi destekler. Ve elbette en güzel bir diğer yol ise; yemek yemek. Yemek yiyerek beyninizin ödül merkezi olan dopaminerjik yolağı uyararak dopamin salınımınızı arttırabilirsiniz. Ama yine de sizler yedikleriniz hakkında dikkatli olun. :)
İkinci mutluluk hormonu ise en az dopamin kadar ünlü olan; Serotonin’dir.
Serotonin ise duygu durumunuzu dengeleyen bir dengeleyicidir. Bizlerin canlı, esen, zinde ve mutlu hissetmesini sağlar. Bunun yanısıra sindirim sisteminde de görev alır ve önemli roller üstlenir. Uykumuzu, iştahımızı ve hafızamızı organize eder. Yeteri kadar bulunmadığında ise kişiler kendimizi depresif, karamsar, sıkılgan ve yorgun bir ruh halinde bulabiliriz. Bu hormonun salınımını artırmak ise yine oldukça kolay. Egzersiz yaparak kasları harekete geçirmek serotonin üretimini destekler. Günlük yürüyüşler ve kısa kardiyolar size iyi gelecektir. Ayrıca, güneşlenmek bedenimizdeki serotonin miktarını artırır. Bunun yanısıra meditasyon yapmak v evrakındaydık seviyenizi artırmak doğru orantıda serotonin oranınızı da artırır. Doğada zaman geçirmek ve yeşilin içinde olmak ise serotonin miktarını en çok artıran aktivitelerdendir. Uykunuzun düzenli olması ve belli yatış ve kalkış saatlerinizin olması da serotonin miktarınız için önemlidir. Son olarak içerisinde triptofon içeren besinler tüketebilirsiniz. En çok triptofon içeren besinler ise çikolata, peynir ve yumurtadır.
Mutluluk hormonlarımızdan üçüncüsü; Endorfin.
Endorfin doğal ağrı kesicimizdir. Onu organik bir morfin gibi düşünebilirsiniz. Ekstrem olaylara karşı verdiğimiz acı tepkilerimizi azaltmakta görevlidir ve insanın yüzünde gülücükler açtıran hormondur. Vücudumuzda endorfin salgılandığında neşeli, rahat ve pozitif hissederiz. Eksik olduğunda ise stresli, gergin ve oldukça isteksiz bir halde oluruz. Peki yüzümüzü güldüren ve acılarımızı dindiren bu hormonu artırmak için neler yapmalıyız?
Bizi eğlendiren komik filmler, diziler izlemek endorfin miktarımızı artırır. Bol bol egzersiz yapmak ve tüm kaslarımızı harekete geçirmek ve adrenalinimizi yükseltmek de endorfin salınımını destekler. Bizi heyecanlandıran her şey endorfin hormonumuzu artırır, heyecanlanmakta kaçınmayın. Aşık olmak ve kalbinizin hızlıca atmasına izin vermek de mutluluğunuzu artıran bu hormonu daha çok üretmenizi sağlar. Son olarak acı biber ve çikolata yemek de yine endorfin miktarınızı artırarak sizi mutluluğa götürebilir.
Mutluluk hormonlarının sonuncusu; Oksitosin.
Oksitosin diğer bir ismi ile sevgi hormonudur. Vücudumuzda oksitosin salgıladığımızda şefkatli, sevgi dolu, cömert, içten ve paylaşımcı hissederiz. Eksikliğinde ise kendimizi yalnız, sevgisiz, üzgün ve huzursuz duygular içinde buluruz. Oksitosinin ana görevlerinden biri bizi aşık etmek ve aşık olduğumuz kişiye de bağımızı güçlendirmektir. Sevdiğimiz her şey ile tetiklenen bu hormon kadınların doğum yaptığı sırada en çok salgıladığı ve sayesinde doğumun kolaylaştığı nörotransmitterdir. Doğum sonrasında ise yüksek dozlarda salgılanmaya devam eder ve böylece süt üretimini destekler ve annenin bebeğini beslemesine yardımcı olur. Tüm bu hayati işlevleri gerçekleştirirken bizlere de mutluluk verir. Okstosin hormonumuzu artırmak için ise yapılacaklar oldukça basit. Sevdiklerimizle zaman geçirmek, onlara sarılmak, el ele tutuşmak ve temas halinde olmak bizi mutlu kılan bu sevgi hormonunu artırır. Ayrıca küçük bir bebekle veya çocukla oyun oynamak, kedi köpek gibi evcil hayvanları beslemek, onları sevmek ve onlar ile zaman geçirmek de okstosin salınımını artırır. Çevremizdekilere güzel bir iltifatta bulunmak da yine oksitosin seviyemizi yükselterek bizi mutlu eder.
Mutluluk hormonlarımızı çalıştırmak bizim elimizde ve her biri için yapılabilecek pratik yöntemleri sizler için bu yazıda derledim. Mutluluğunuzu sürdürmek sizin elinizde, unutmayın mutluluk yalnızca isteyenlerin değil, onu hak edenlerindir. Mutluluğu hak etmek için onun için çabalamamız gerek ve o zaman karşılık bulan emekleriniz anlamlanacak ve daha mutlu bir hayat süreceksinizdir.
Uzman Psikolog ve Aile Danışmanı Belgin Kanat
#MenemenPsikolog
#PsikoİzmirPDM